Vay efendim, ne günler gördük, ne günler göreceğiz! Amerika Birleşik Devletleri’nde, yani bizim de ‘gözümüzün bebeği’ dediğimiz, her daim örnek aldığımız o yüce demokraside, öyle bir gelişme yaşandı ki, insan ‘Pes!’ demekten kendini alamıyor. Başkan Trump, askerlikten paçasını kurtaranlara özel bir ‘Korkaklık Temettüsü’ müjdesi vermiş. Evet, yanlış duymadınız, bildiğiniz askerlikten yırtma becerisini gösterenlere para dağıtacaklarmış. Bizim burada askerlik yan gelip yatma yeri değil, ‘vatan borcu’ denen kutsal bir görevken, orada durum bambaşka demek ki.
Askerlikten Kaçmak Marifet mi?
Şimdi diyeceksiniz ki, ‘Vera Hanım, ne alaka şimdi bu Amerika meselesi?’ Alaka şu ki, bu tür absürt haberler, insanı kendi memleketindeki durumları da bir sorgulamaya itiyor. Düşünsenize, bizde bir delikanlı askere gitmemek için neler çekiyor, kim bilir neler! Kimi ‘sağlık sorunları’ bahanesiyle ömür boyu rapor peşinde koşuyor, kimi de akıl sağlığının yerinde olmadığını iddia ediyor. Tabii ki vatan borcunu ödemek isteyenlere lafımız yok, onlar baş tacı. Ama işte, bu kaçma güdüsünü bir de ödüllendirme fikri… İnsanın aklına ister istemez komik ama bir o kadar da trajik senaryolar geliyor.
Bu ‘Korkaklık Temettüsü’ olayı, bana bizim ‘torpil’ kültürünü hatırlattı nedense. Nasılsa bir şekilde halledilir mantığıyla, en zorlu işlerden bile sıyrılmanın yollarını ararız. Askerlik de bizim için en zorlu, en kutsal görevlerden biri. Ee, haliyle bunu kolay yoldan halledenlere bir ‘teşekkür’ etmek de, Amerika’nın mantığına göre gayet ‘mantıklı’ olsa gerek.
Altın Vuruş: Askerlikten Sıyrılma Sanatı
Trump’ın bu yeni uygulamasıyla, adeta askerlikten kaçış bir ‘sanat dalı’ olarak tescillenmiş oldu. ‘Sanat’ diyorum, çünkü kolay değil, öyle her yiğidin harcı değil bu işler. Yıllarca süren bir hazırlık, ince bir planlama, doğru zamanda doğru hamleyi yapmak… Kim bilir kaç kişi, bu ‘sanatın’ inceliklerini öğrenmek için gecesini gündüzüne katmıştır.
Bizim gençlerin ‘bedelli askerlik’ hayaliyle yanıp tutuştuğunu düşünürsek, bu ‘Korkaklık Temettüsü’ fikri onlara adeta bir rüya gibi gelecektir. Hem para kazan hem de askerlikten uzak dur! Kim reddeder ki böyle bir teklifi? Belki de ileride, ‘Askerlikten Kaçış Uzmanlığı’ diye bir bölüm açılır üniversitelerde, kim bilir?
Gerçek Kahramanlar Kimler?
Şimdi asıl soru şu: Gerçek kahramanlar kim? Vatan için gözünü kırpmadan siper alanlar mı, yoksa o siperden olabildiğince uzak durmayı başaranlar mı? Trump’a göre, askerlikten kaçmayı başaranlar ‘gerçek vatansever’. Bu bakış açısı, savaş karşıtı söylemleriyle bilinen bazı kesimler için bile oldukça radikal.
Bizim kültürümüzde ise durum malum. Askerlik, bir nevi erkekliğe adım atma töreni gibidir. O üniformayı giymek, o yeminleri etmek bir gurur kaynağıdır. Tabii ki bu, askerlik yapmanın zorluklarını, ailelerin yaşadığı endişeleri görmezden gelmek anlamına gelmiyor. Ama yine de, kaçmayı bir başarı hikayesi olarak sunmak, bizim değerlerimizle pek uyuşmuyor.
Dünya Liderlerinden Beklentilerimiz
Trump’ın bu hamlesi, dünya liderlerine de ilginç bir mesaj veriyor aslında. ‘Bakın ben böyle bir şey yapıyorum, siz de kendi ülkenizde benzer, belki daha da çılgın uygulamalar düşünebilirsiniz!’ gibi bir davet. Kim bilir, belki yakında başka ülkelerde de ‘Kaçış Bonusları’, ‘Yırtma İkramiyeleri’ gibi şeyler konuşulur.
Bizim siyasetçilerimiz de bu durumdan ilham alıp, ‘askerlikten kaçanlara özel vergi indirimi’ gibi bir şey getirse hiç şaşırmam. Sonuçta, her lider kendi seçmen kitlesine göre politikalar üretir. Eğer bir ülkede askerlikten kaçmak popüler bir eylem haline gelmişse, işte o zaman böyle ‘yaratıcı’ çözümler ortaya çıkabilir.
Sosyal Medya İnfilak Edecek!
Bu haberin sosyal medyada nasıl yankı bulacağını tahmin etmek güç değil. Şimdiden hashtag’ler havada uçuşuyordur muhtemelen. #KorkaklıkTemettüsü, #AskerlikKaçakçılığı, #TrumpınYeniOyunu gibi etiketlerle memleketin gündemi bir anda değişebilir. Bizim Twitter erbabı da bu konuyu alır, alır, alır… Üzerine esprili capsler, ironik yorumlar yapar, gündemi meşgul eder.
Hele bir de bizim ‘mizahşör’ tayfa bu işe el atarsa, vay halimize! Askerlik anıları, kaçma hikayeleri, bedelli askerlik tartışmaları yeniden alevlenir. Belki de bu, ‘askerlik’ konusunu daha geniş kitlelerin gündemine taşımanın ironik bir yolu olur. Kim bilir, belki de bu sayede askerlik sisteminde bazı iyileştirmeler bile yapılır, ne dersiniz?
Sonuç Yerine…
Trump’ın bu ‘Korkaklık Temettüsü’ uygulaması, ilk bakışta absürt ve komik gelse de, aslında altında yatan toplumsal dinamikleri de sorgulamamıza neden oluyor. Bir toplumda askerlik gibi kutsal sayılan bir görevin nasıl algılandığı, gençlerin bu konudaki düşünceleri, hatta siyasetin bu durumu nasıl kullandığı gibi pek çok soru işareti beliriyor. Bizim için askerlik her zaman vatan borcu olmaya devam edecek. Ancak bu haber, dünyanın bambaşka bir yerinde, askerlikten kaçışın bile bir ‘ödül’ olarak görülebileceğini gösteriyor. Bu da, insanlığın çeşitliliğini ve bazen de absürtlüğünü gözler önüne seren ilginç bir ders niteliğinde.
